Polega ona na neuromodulacji czyli zmianie sposobu przewodzenia informacji w układzie nerwowym, w przypadku SCS w obrębie rdzenia kręgowego, poprzez działanie impulsami elektrycznymi o odpowiednich parametrach oraz odpowiednim miejscu stymulacji. W klasycznej terapii SCS (tonicznej) stymulacja powoduje maskowanie odczucia bólu poprzez zastąpienie go uczuciem delikatnego mrowienia (parestezjami), podczas gdy nowe sposoby neuromodulacji rdzenia kręgowego umożliwiają uzyskanie terapeutycznego działania w sposób nieodczuwalny.
KOMU DEDYKOWANY JEST ZABIEG SCS
Neuromodulacja rdzenia kręgowego najczęściej stosowana jest u pacjentów z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi kręgosłupa oraz kończyn – w szczególności u tych, którzy uprzednio poddani zostali leczeniu operacyjnemu nie uzyskując satysfakcjonujących efektów przeciwbólowych. Terapia ta z powodzeniem jest również stosowana w przypadku innych zespołów bólowych tj. kompleksowy zespół bólu regionalnego (CRPS), stanach po urazie nerwów obwodowych, po uszkodzeniu rdzenia kręgowego czy neuropatiach np. w przebiegu cukrzycy. Znajduje ponadto zastosowanie u chorych z bólami związanymi z chorobą niedokrwienną kończyn dolnych lub dusznicy bolesnej u których inne metody leczenia okazały się nieskuteczne.
PIERWSZY PACJENT, DWA ETAPY, WIELE KORZYŚCI
Pierwszym pacjentem, u którego przeprowadzono zabieg implantacji stymulatora rdzenia kręgowego w SPZZOZ w Gryficach został mężczyzna lat 67 cierpiący na przewlekłe dolegliwości bólowe dolnego odcinka grzbietu z towarzyszącym neuropatycznym bólem lewej kończyny dolnej. W wywiadzie stan po kilkukrotnych małoinwazyjnych neurochirurgicznych zabiegach przeciwbólowych.
W pierwszym etapie procedury zespół lekarski pod kierownictwem dr Agnieszki Malukiewicz w warunkach sali operacyjnej ,w znieczuleniu miejscowym, umieścił w przestrzeni zewnątrzoponowej odcinka piersiowego rdzenia kręgowego 8-kontaktową elektrodę przezskórną. Następnie przeprowadzono stymulację śródopercyjną w czasie której, dzięki zastosowanemu znieczuleniu miejscowemu, pacjent pozostając w stałym kontakcie werbalnym z personelem medycznym informował o miejscu odczuwania stymulacji umożliwiając tym samym optymalne umiejscowienie elektrody czyli zapewniające optymalne pokrycie dotychczasowego obszaru odczuwanych dolegliwości bólowych. Kolejnym krokiem było podłączenie elektrody do łącznika a następnie przeprowadzenie odprowadzenia podskórnie w okolicę boczną grzbietu gdzie zostało wyłonione i podłączone do zewnętrznego stymulatora próbnego.
Następnie, po ustawieniu w porozumieniu z chorym odpowiednich parametrów stymulacji, pacjent został wypisany do domu na okres trzytygodniowej próbnej stymulacji podczas którego nastąpiła ocena efektywności zastosowanej terapii SCS – w tym ocena redukcji dolegliwości bólowych, polepszenia samopoczucia, zwiększenia zakresu aktywności, odstawienia lub redukcji przyjmowanych leków przeciwbólowych. Okres stymulacji próbnej umożliwia weryfikację skuteczności terapii u konkretnego pacjenta zanim otrzyma on podskórny stymulator docelowy umożliwiając tym samym ograniczenie rozległości i inwazyjności pierwotnego zabiegu operacyjnego. Za satysfakcjonujące efekty lecznicze uważa się redukcję dolegliwości bólowych co najmniej o połowę lub poprawę w zakresie ww. funkcji czy też zmniejszenie ilości przyjmowanych leków uśmierzających ból.
Po okresie stymulacji próbnej u wspomnianego pacjenta uzyskano redukcję dolegliwości bólowych w 10 punktowej skali VAS z poziomu 8 punktów do 3-4 punktów, uzyskano subiektywną poprawę samopoczucia, istotne zwiększenie zakresu aktywności - wszystko to przy całkowitym odstawieniu przyjmowanych dotychczasowo silnych leków przeciwbólowych. Wobec powyższego pacjent został zakwalifikowany do wszczepienia podskórnego generatora impulsów (tzw. baterii).
Ponownie w znieczuleniu miejscowym odłączono zewnętrzny zestaw do stymulacji a następnie przeprowadzono podskórnie odprowadzenie wcześniej zaimplantowanej elektrody i podłączono do baterii, którą następnie umieszczono podskórnie w okolicy pośladkowej. Po zabiegu implantacji generatora impulsów pacjenci najczęściej wypisywani są do domu tego samego dnia po uprzednim przeszkoleniu i otrzymaniu bezprzewodowego pilota zdalnego sterowania dzięki któremu mają możliwość określonej kontroli stymulacji tj. zmiany programów oraz dostosowywania ich mocy oraz intensywności swoich preferencji i aktualnych odczuć. Pacjenta wypisano do domu w stanie ogólnym dobrym z prawidłowo działającym zestawem przeciwbólowej stymulacji rdzeniowej pokrywającym całkowicie obszar dotychczasowych dolegliwości bólowych.
ZALETY STYMULATORÓW
Wyjątkowością zastosowanego stymulatora jest umożliwienie indywidualizacji terapii poprzez zastosowanie wszystkich trzech najczęściej stosowanych podstawowych trybów stymulacji poczynając od standardowej stymulacji tonicznej wywołującej uczucie mrowienia przez wspomniane tryby, w których pacjent uzyskuje efekt terapeutyczny bez odczuwania stymulacji.
Ponadto stymulatory te wykorzystują stałe natężenie prądu oraz technologię MICC, dzięki której istnieje możliwość niezależnego sterowania natężeniem prądu dostarczanym do poszczególnych kontaktów elektrody w zakresie 0-100% stopniowo co 1%, a co za tym idzie wyjątkowo precyzyjnego znalezienia centralnego punktu stymulacji (CPS) co skutkuje zwiększeniem pozytywnych efektów terapii.
Możliwości techniczne ww. stymulatorów rdzenia kręgowego wspierane są dodatkowo przez zaawansowane oprogramowanie, które dzięki swojemu algorytmowi dostosowuje stymulację do umiejscowienia elektrody, pozwala na dowolną konfigurację kontaktów oraz na wysunięcie CPS poza obszar elektrody - zwiększając szanse na osiągnięcie najskuteczniejszego efektu leczenia.
ZALETY ZABIEGU
Wyższością opisywanego zabiegu przezskórnego w stosunku do wcześniej stosowanych metod klasycznej implantacji SCS jest:
- małoinwazyjność - nie ma konieczności naruszania struktur kostnych kręgosłupa w celu umiejscowienia elektrody – co wiąże się z relatywnie niższym poziomem wystąpienia możliwych powikłań pooperacyjnych oraz niższym poziomem pooperacyjnych dolegliwości bólowych,
- możliwość stałego kontaktu słownego z pacjentem, w odróżnieniu od wcześniej stosowanego znieczulenia ogólnego, nie tylko zmniejsza ilość możliwych powikłań związanych z samym znieczuleniem, ale umożliwia również optymalne dla danego pacjenta umiejscowienie elektrody, zamiast stosowania wcześniejszego uśrednionego algorytmu, zwiększając tym samym efektywność leczenia oraz poprawiając pooperacyjne samopoczucie chorego,
- zastosowanie okresu próbnej stymulacji, która pozwala pacjentowi i lekarzowi zweryfikować skuteczność działania przeciwbólowego, jak również w razie niezadowalającego działania, uniknąć niepotrzebnej implantacji ostatecznego generatora impulsów.
JEDNI Z NIELICZNYCH
Wykonana operacja była pierwszą w województwie zachodniopomorskim procedurą małoinwazyjnej, przezskórnej implantacji zestawu przeciwbólowej stymulacji rdzenia oferującego dostęp do wszystkich podstawowych rodzajów stymulacji. Kolejnych dwóch pacjentów oczekuje na zabieg w najbliższych tygodniach. Tym samym SPZZOZ w Gryficach dołączył do grona dziesięciu szpitali w Polsce wykonujących zabiegi przezskórnej implantacji przeciwbólowych stymulatorów rdzenia kręgowego.
Źródło: medicam.pl
